کد مطلب:43126 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسير فرازهاي سيوهشتم تا چهلوهشتم خطبه صدوهشتم نهجالبلاغه كه در آن امام علي به بيان علايم و حوادثي كه در آن فتنههاي آخرالزمان تحقق مييابد پرداخته چيست؟

«رَايَةُ ضَلاَلٍ قَدْقَامَتْ عَلَي قُطْبِهَا، وَتَفَرَّقَتْ بِشُعَبِهَا، تَكِيلُكُمْ بِصَاعِهَا، وَتَخْبِطُكُمْ بِبَاعِهَا، قَائِدُهَا خَارِجٌ مِنَ الْمِلَّهِ قَائِمٌ عَلَي الضِّلَّةِ، فَلاَيَبْقَي يَوْمَئِذٍ مِنْكُمْ اِلّا ثُفالَة كَثفالة القدر، اونُفاضَةٌ كَنفاضة العِكم، تَعرُكُكُمْ عَركَ الديمِ وَتَدُوسُكُمْ دَوْسَ الْحَصِيدِ، وَتَسْتَخْلِصٌ الْمُؤْمِنَ مِنْ بَيْنِكُمُ اسْتِخْلاَصَ الطَّيْرِ الْحَبَّةَ الْبَطِينَةَ مِنْ بَيْنِ هَزِيلِ الْحَبِّ»
[اين فتنه كه شما در آن قرار داريد، پرچم گمراهي است كه بر قطب خود ايستاده، و دستهها و گروههاي آن در جوامع پراكنده است. اين پرچم [فتنه] شما را با پيمانة خود تدريجاً خواهد گرفت و شما را با دستش خواهد زد. رهبر پيشرو اين پرچم از ملّت اسلام خارج و مُصِرّ بر گمراهي است. و در چنان روزي (استحكام فتنه و پراكنده شدن دستهها و گروههايش در جوامع) از شما نخواهد ماند مگر تهماندهاي مانند تهماندة ديك و بقيّة ناچيزي در ظرف بار كه بيرون ريختني است. آن فتنه شما را سخت مي‎مالد مانند پوست دبّاغي و آرد ميكند مانند غلّات درو شده، و انسان مؤمن را از ميان شما بر مي‎گزيند مانند برگزيدن مرغ دانة درشت را از ميان دانههاي ريز].
در منابع معتبر اسلامي حوادث و فتنهها و علائم متعدّدي به آخر الزّمان نسبت داده شده است. از آن جمله در سخنان اميرالمؤمن عليهالسلام چنين آمده است: پرچم ضلالت بر قطب خود نصب مي‎شود، يعني چنان نيست كه تباهيها يك جريانات زودگذر باشد، بلكه حاميان و هواداران انحرافات و خودكامگيها، براي تاخت و تازهاي خود ميداني باز ميكنند و پرچمها بلند مي‎نمايند و حتّي به اصطلاح ايدئولوژيها مي‎سازند وعقائدي را وضع ميكنند و آنگاه بنام مكتب و علم و فلسفه و ايدئولوژي مغزها را شستشو و ارواح آدميان را از اعتدال و جويندگي رشد و كمال منحرف مي‎سازند.
گاهي اين ضلالت به حدّي شدّت پيدا ميكند كه صريحاً مي‎گويند: انديشه يعني چه؟ تعقّل كدام است؟ حقّ چه معنا مي‎دهد؟ عدالت به چه درد مي‎خورد؟ رشد و كمال چه صيغه‎ايست؟ همة اين انكار و ترديدها و طنز و سخريّهها را به طوري ماهرانه تبليغ و بيان ميكنند كه سادهلوحان آنها را باور نموده و حتّي به دفاع از آنها نيز ميپردازند! فتنهاي كه اينگونه انحرافات را شايع مي‎سازد، همة انسانها را به يك منوال تحت تأثير قرار نمي‎دهد، عدّهاي را دربارة مسائل فوق حسّاستر مي‎كند. گروهي را كلافه مي‎نمايد، و بعضي ديگر را به كلّي تحتتأثير قرار مي‎دهد و تباه مي‎سازد. رهبر پيشرو اين فتنه خارج از ملّت اسلام و قائم بر ضلالت است. طلايهداران آن فتنه يافتنههاي گمراه كننده، خود گمشدگان و گمراهان بيابان بيسروته جهل و حماقت و مقاومت بر خود محوري و خودكامگي هستند كه در ميان طوفانهاي مهلك من، من، من… مغز و رواني سالم براي آنان نمانده است. و چون اشكال مختلفي از قدرت را در اختيار دارند، لذا اكثريّت را كه جانداران سطحي و منفعتطلب و لذّتگرا هستند به سوي خود جلب ميكنند كه به قول امام ابيعبدالله حسين بن عليّ عليهماالسّلام:
[مردم بندگان [خودباختة] دنيايند، و دين را براي چشيدن با زبانشان مي‎خواهند، به دور دين ماداميكه معاششان به آن دور مي‎زند، مي‎گردند و هنگامي كه با آزمايشها تصفيه شوند، متديّنهاي واقعي اندكند.]
به همين جهت است كه اميرالمؤمنين(ع) مي‎فرمايد:
«در آن موقع نمي‎ماند از شما مگر تهماندهاي مانند تهماندة ديك.»
سپس مي‎فرمايد:
«و انسان مؤمن را از ميان شما برمي‎گزيند مانند برگزيدن مرغ دانة درشت را از ميان دانههاي ريز.»
ظاهر جمله اينست كه فتنههاي آخرالزّمان نخست انسانهاي برجسته را از ميان جامعه برميچيند، باينكه يا خود آنان با گوشهگيري و كنار رفتن از متن جامعه، تدريجاً از بين مي‎روند و يا قدرتمندان آن فتنهها با مبارزة بيامان با آن شخصيّتهاي بزرگ و با ايمان، آنان را از جامعه حذف مي‎كنند تا ميدان تاخت و تاز را براي خود آماده بسازند.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 19
آيةالله محمدتقي جعفري